- پوران تروش
نام ساحری که در زمان خود مثل و مانند نداشت، (برهان قاطع)، صاحب انجمن آرای ناصری گوید نام ساحری بود معاصر زردشت -انتهی، باید دانست که طبق سنت زرتشتیان شهادت زرتشت بدست یکتن تورانی بنام براترک رش، برات رش، برات رییش و یا برادرش (به اختلاف قرائت های پهلوی) انجام گرفت، نام این شخص در بندهش و زادسپرم ذکر شده و جزو پنج برادری که از خاندان کرپ بودند معرفی شده است، در بهمن یشت فصل 2 بند 2 آمده: ’زراتشت از اهورمزدا بیمرگی (جاودانی) خواست، اهورامزدا در پاسخ گفت: اگر من تراجاودان سازم آنگاه تور برادرش، هم بیمرگ خواهد شد و بنابراین رستاخیز هم ممکن نخواهد بود’، در داستان دینیک (کتاب دینی پهلوی) آمده: ’برادر کرش بهترین مردان (یعنی زرتشت) را بکشت’، در سنت مزدیسنان آمده که در حین شهادت، در دست زرتشت مهرۀ ستایشی (تسبیحی) بود و چون آن گجسته (ملعون) خواست وی را بکشد، زرتشت مهره بگسیخت و او را بسوزانید، طبق روایات داستانی، این واقعه در حملۀ دوم ارجاسپ تورانی ببلخ صورت گرفت، در آن زمان گشتاسب در سیستان بود و در بلخ جز لهراسب پدر پیر و منزوی گشتاسب کس نبود، او نیز در جنگ کشته شد، تورانیان به آتشکدۀ نوش آذر که مقام زرتشت بود رفتند و وی را با هشتاد هیربد دیگر بکشتند، فردوسی این واقعه را بتفصیل آورده است، مؤلف انجمن آرا گوید: ’ بعد از سی سال از حکومت گشتاسب، ارجاسپ ازترکستان بدارالملک بلخ تاخته لهراسپ را بکشت و تور براتور به آتش خانه آمد و زرتشت را از پای درآورد و مدت عمرش هفتاد و هفت سال بوده است، ’ (مزدیسنا و تأثیر آن در ادبیات پارسی دکتر معین صص 79- 80)، و بدیهی است که (پوران تروش) مصحف نام تورانی مذکور است
